Films zijn een weerspiegeling van de maatschappij en om entertainment de schuld te geven van criminaliteit is te makkelijk, maar schijnbaar gaat het ergens toch fout in Bollywood wanneer we kijken naar de rol van de vrouw.
Filmmaker-acteur Farhan Akhtar beweerde onlangs dat Bollywood een scheef beeld geeft van romantiek. Hij is van mening dat de huidige generatie van actrices rollen waarin vrouwelijke personages worden ‘onderdrukt en vernederd’ moeten weigeren.
Wat vind jij van zijn bewering en advies?
Volgens de 39-jarige filmmaker is het beeld, waar de vrouw continue bezwijkt aan de constante intimidatie van een man, een nogal ingrijpende generalisatie. En hoewel het waar is dat menig oude Bollywoodfilms relaties portretteerden op een manier die je vandaag de dag alleen maar kunt omschrijven als seksistisch, waren er ook films die tegen de stroom in gingen zoals Bobby uit 1973. Maar deze film past niet binnen Akhtar’s definitie van een typische ‘Bollywood Romance’.
Moderne Bollywoodfilms
Wanneer Akhtar kijkt naar de moderne Bollywoodfilms, die in toenemende mate de complexiteit van relaties verkennen, dan benadrukt hij dat Bollywood heel ver is gekomen. Van Fire (1996), waarin twee vrouwen (Shabana Azmi en Nandita Das) een relatie met elkaar beginnen, tot Hazaaron Khwaishein Aisi (2005), waarin sterke, zelfstandige vrouwen zich mengen in een complexe driehoeksverhouding.
Weerspiegeling van de maatschappij
Bollywood is een weerspiegeling van de trends in de samenleving. Tijden veranderen en Bollywood verandert mee. Net als de conservatieve opvatting van relaties dominant was in vroegere films, hadden ook films uit die tijd de neiging om een patriarchale beeld van romantiek weer te geven. De relaties die tegenwoordig in films voorkomen zijn vaak genuanceerd en complex.
Vorig jaar nog zagen we Deepika Padukone in Cocktail in de rol van een levendige jongedame die niet verlegen is om recht op haar doel af te stappen. Ook actrice Vidya Balan was de afgelopen jaren in diverse films te zien als een sterke, onafhankelijke vrouw die er niet voor terugdeinst om de leiding te nemen in relaties.
Stereotype weigeren
Akhtar is van mening dat actrices rollen van het ‘stereotype vrouwelijke personage’ moeten weigeren. Zelf regisseerde Akhtar twee Don films, waarin het breken van wetten en geweld wordt verheerlijkt en dit juist de reden wordt dat vrouwen zich aangetrokken voelen tot Don. Is dit wat ze bedoelen met vrouwen vallen graag op foute mannen?
Akhtar heeft gelijk
Meghna Roy, verslaggeefster bij Times of India, geeft Akhtar groot gelijk. “Hij heeft gelijk wanneer hij zijn bezorgdheid uit over het scheve beeld van romantiek en de rol van de vrouw in Bollywoodfilms. Het idee dat de ‘helden’ een dame achtervolgen en lastig vallen totdat ze eraan toegeven lijkt zich te hebben genesteld in het brein van menig filmmaker.”
Onacceptabel
Roy geeft aan dat dergelijke scenes, waar soms fysiek geweld in voorkomt, verontrustend zijn. “Zeker in een maatschappij als die van ons, waar de vrouw de agressiviteit van de man door de jaren heen als een manier van leven heeft geaccepteerd.”
Volgens Roy zou Bollywood het gedrag, dat neerkomt op seksuele intimidatie, in welke vorm dan ook als onacceptabel moeten laten zien. “In plaats daarvan zien we dat het populairste genre dit gedrag verheerlijkt…en het uiteindelijke resultaat is dat de vrouw, die eerder zijn avances weigerde plots eraan bezwijkt.”
Stalken?
De TOI-verslaggeefster is van mening dat het tijdperk van ‘het afgezaagde romantische script met hoofdrollen voor de mannelijke dominantie en de vrouwelijke onderdanigheid’ nog lang niet voorbij is.
“In de meeste love stories accepteren de mannen geen ‘NEE’ als antwoord en gaan rustig door met hun manier van lastigvallen, wat neerkomt op stalken. Akhtar heeft volkomen gelijk dat hij actrices oproept dit soort vernederende rollen te weigeren.”
Vroeger was alles beter?
We moeten ook absoluut niet aankomen met het argument dat dit een ‘probleem’ is van deze tijd. “Vroeger was het ook echt niet anders”, voegt Roy toe. “In de jaren 60 en 70 gingen de helden net zolang door totdat de dame in kwestie toegaf aan zijn ‘charmes’. Het enige verschil met onze helden van vroeger, zoals Shammi Kapoor, is dat zij er androgyn uitzagen in tegenstelling tot onze gespierde jongens van tegenwoordig zoals Salman Khan en Sunny Deol.”
Tere Naam
Roy geeft de film Tere Naam uit 2003 als voorbeeld. “Het verhaal gaat over Salman Khan, een agressieve jongen, die verliefd wordt op Bhumika Chawla, een traditioneel Brahmin meisje. Hoewel zijn agressieve gedrag haar in eerste instantie afschrikt, wordt ze toch verliefd op hem nadat hij haar ontvoerd. Die hele love story tussen hen is opgebouwd rondom mannelijke dominantie en geweld. Dit is zeer zeker verderfelijk, wanneer we kijken naar het geweld in het echte leven.”
Lees ook:Boze Big B: “Stop met disrespect naar vrouwen toe!!”
Lees ook:Video: Zwangerschap geen beperking voor werkende vrouwen
Lees ook:Farhan Akhtar begint campagne MARD
Lees ook:Indiase film breekt Bollywood barrières
Lees ook:Recensie: Rock On!(29 augustus 2008)